Vanessa
Matz

Brussel, 30 juni 2025 – Vanessa Matz, minister van Modernisering van de Overheid, belast met digitalisering, diende met de deelname van de regio's een Belgische aanvraag in bij de Europese Commissie om een AI Factory op te richten in België. 

Artificiële intelligentie verandert ons leven nu al. Net als het internet dertig jaar geleden, verandert het de manier waarop we handelen, ons verplaatsen, produceren, beschermen en beslissingen nemen. Om deze revolutie te ondersteunen, steunt de Europese Unie de oprichting van AI Factories: krachtige rekencentra die praktische toepassingen ontwikkelen in strategische domeinen. Met deze aanvraag bevestigt België zijn wens om een leidende rol te spelen in dit nieuwe Europese technologische ecosysteem. 

Vanessa Matz: “AI is net zo'n grote transformatie als het internet 30 jaar geleden was. Als we vat willen hebben op onze digitale toekomst, moeten we meedoen. Met deze kandidatuur positioneert België zich als een geloofwaardige en gestructureerde speler in Europese innovatie.” 

Een antwoord op de behoefte aan rekenkracht en aan technologische autonomie 

AI Factories maken het mogelijk om enorme hoeveelheden gegevens te verwerken, complexe algoritmen te ontwikkelen en de strategische autonomie van Europa ten opzichte van grote buitenlandse technologische machten te versterken. 

België stelt een AI Factory voor verspreid over twee onderling verbonden sites, in Zellik en Charleroi, om aan volgende specifieke behoeften te voldoen: 

• KMO's en start-ups, die zullen kunnen genieten van gratis toegang;  

• onderzoekers, voor wie rekenkracht een essentieel wetenschappelijk instrument is geworden; 

• overheidsdiensten, met het oog op digitale modernisering en de integratie van AI in bepaalde processen; 

• strategische sectoren zoals gezondheid, veiligheid, ruimtevaart en defensie. 

Een Europese AI die ethisch is en het algemeen belang dient 

Artificiële intelligentie kan de opsporing van ziekten verbeteren, kan helpen om crisissen in te schatten en kan een rol spelen in de modernisering van overheidsdiensten. Maar het roept ook grote ethische vragen op. Europese AI Factories, zoals België er een wil, garanderen dat de ontwikkeling voldoet aan onze normen voor transparantie, verantwoordelijkheid en veiligheid. 

Vanessa Matz: “In het digitale tijdperk wordt een gigantische hoeveelheid gegevens verwerkt. Die gegevens kunnen worden gebruikt om meningen te manipuleren en nepnieuws te creëren, maar ze kunnen ook levens redden, de gezondheidszorg van mensen verbeteren of cyberaanvallen voorkomen. Mensen zijn zich hier steeds meer van bewust. Als we artificiële intelligentie willen die voldoet aan onze ethische normen, dan moeten we die hier in België ontwikkelen, met en voor Europa. Een AI Factory zal helpen om een artificiële intelligentie te bouwen die trouw is aan onze Europese waarden: soeverein, verantwoordelijk en in dienst van het algemeen belang.” 

Een verenigend en structurerend project 

De Belgische aanvraag schrijft zich in de Europese projectoproep EuroHPC in. Het project heeft een geschat budget van 80 miljoen euro, waarvan de helft door Europa zou worden gefinancierd. De andere helft wordt gezamenlijk in rekening genomen door de federale staat en de gewesten, in het kader van de nauwe en constructieve samenwerking die de voorbije maanden werd opgestart. In een later stadium kan ook de privésector, die nu al veel belangstelling toont voor dit project, betrokken worden via privé-investeringen. 

“Een AI Factory in België is een sterk signaal: we zijn klaar om actief mee te bouwen aan een digitaal Europa dat zelfredzaam, innovatief en menselijk is. Dit project illustreert ook de kwaliteit van de samenwerking tussen de federale staat en de gewesten, die essentieel is om een gemeenschappelijke technologische ambitie in het hele land te promoten”, besluit Vanessa Matz. 

Minister Vanessa Matz zal ook een aanvraag indienen voor een AI-antenne, dat België toegang geeft tot de middelen van een rekencentrum in een andere lidstaat. Dat biedt een alternatief mocht de aanvraag voor een AI Factory niet aanvaard worden. 

De beslissing van de Europese Commissie wordt verwacht in september 2025.